تحقيق مفهوم هدايت و رهبري در مديريت سازماني

فهرست

مقدمه. 13

تعريف سرپرستي: 14

سرپرست كيست... 14

هدايت و رهبري سازماني... 15

طبقه‌بندي منابع قدرت.. 19

نظريه‌هاي هدايت و رهبري.. 19

تعريف... 19

رهبري در يك سازمان، نقشي است كه وظيفه آن عبارت است از 19

سبك‌هاي رهبري.. 20

سبك‌هاي مبتني بر استفاده از اقتدار 20

سيستم‌هاي مديريت ليكرت.. 20

شبكه مديريت... 20

. 21

نقش رهبران در مجموعه هاي انساني اعم از گروه، سازمان، ملت و جامعه جهاني. 21

ظهور رهبري در گروهها، 21

. 21

سازمان موفق مشخصه مهمي دارد كه آن را از سازمانهاي ناموفق متمايز مي سازد: 21

. 21

ج ) هدايت و رهبري سازماني: 23

۱- نتيجه گيريهاي زير از سوي بيش از ۱۵ بررسي بطور كلي مورد تاييد قرار گرفته اند: ‌ 29

الف - يك فرد عادي كه به مقام رهبري مي رسد نسبت به عضو عادي ديگري از گروه خود در 29

جنبه هاي زير برتري دارد: ۱) هوش ۲) دانشوري ۳) اطمينان به اجراي مسئوليتها ۴) فعاليت.. 29

ومشاركت اجتماعي ۵) پايگاه اجتماعي اقتصادي.. 29

ب - صفات، ويژگيها و مهارتهاي مورد نياز يك رهبر تا حد زيادي از طريق مقتضيات محيطي كه او 29

مي بايست رهبريت آنرا بر عهده گيرد، تعيين مي‌شود. 29

۲- نتيجه گيريهاي زير از سوي بيش از ۱۰ بررسي بطور كلي مورد تاييد قرار گرفته اند: 29

الف - يك فرد عادي كه به مقام رهبري مي رسد، نسبت به عضو ديگري از گروه خود در جنبه هاي.. 29

زير برتري دارد: 29

۱) مردم داري ۲) ابتكار ۳) پايداري ۴) خبرگي ۵) اعتماد به نفس ۶) آگاهي و بينش... 29

نسبت به موقعيتها ۷) حس همكاري ۸) محبوبيت ۹) انطباق پذيري ۱۰) فصاحت دركلام. 29

فعاليتهاي مديريتي سرپرستي: 35

انواع سرپرستي... 37

نكته: 38

مشكلات اساسي سرپرستان.. 38

مهم ترين دلايل شكست سرپرست ها از اين قرار است: 39

نقش سرپرست در پيگيري و حل مشكلات.. 39

وظايف هشت گانه سرپرستي... 39

مهارت هاي سه گانه مديران.. 40

تعريف لغوي مديريت... 40

تعريف مديريت... 40

سطوح تصميم گيري.. 41

مديريت؛ علم و هنر. 42

انواع مديريت... 42

مدير كيست؟. 43

تعريف مدير: 43

آموزش مديريت... 44

مدير موفق و مدير اثربخش.... 44

منابع قدرت ناشي از مقام و منصب: 44

منابع قدرت ناشي از توان شخصي : 44

ارزش و اهميت مديريت و سرپرستي... 44

نقشهاي مدير و سر پرست... 46

وظايف مدير. 47

خصوصيات فردي و اخلاقي مدير. 47

تعريف رهبرى.. 48

چند مورد از تفاوت هاى يك «مدير» با يك «رهبر». 48

 منابع و ماخذ: 52

  مقدمه

رهبري عبارت است از توانايي در اعمال نفوذ بر گروه و سوق دادن آن به هدف  هاي مورد نظر. منبع اين قدرت يا اعمال نفوذ جنبه رسمي دارد، همانند تكيه زدن بر مسند مديريت، در يك سازمان. از آنجا كه مقام مديريت جنبه رسمي دارد و اختيارت به صورت رسمي به وي داده مي شود، امكان دارد يك نفر در نتيجه گرفتن يك پست، در يك سازمان نقش رهبري بپذيرد.

سرپرست كسي است كه امور گروهي از افراد و اداره يك واحد سازماني را به عهده دارد. طبعا"رئيس"هم يك سرپرست است، زيرا كارهاي سازمان را توسط افراد انجام مي دهد. اداره كنندگان، مديران و روسا همه سرپرستند كارفرما نيز به نوعي سرپرست است. زيرا اداره ي گروهي از كارگران وكارمندان را در خط مقدم كار و توليد به عهده دارد. اما رئيس كلمه اي است كه بيشتر در سازان هاي دولتي به كار مي رود و مربوط به اداره واحد قسمت يا بخشي از سازمان هاي عمومي است.

واژه هاي (سرپرستي -  مديريت – رهبري) در محاورات روزمره بسيار زياد به كار ميروند، اما آنچه كه در اين خصوص براي بسياري از افراد ناشناخته است، تفاوتها؛ انواع؛ وظايف و نقشهاي هريك از دارندگان اين عناوين يعني: (سرپرست -  مدير – رهبر) است.

تعريف سرپرستي:

علم و هنر هدايت و رهبري، نظارت وكنترل بر زيردستان را سرپرستي گويند.

تعريف سرپرست:

سرپرست فردي است كه از طريق برقراري ارتباط، فعاليت هاي سازمان رابه وسيله زيردستان(نيروي خط مقدم كار و توليد)به انجام ميرساند. به عبارت ديگر، سرپرستان مديراني هستند كه بطور مستقيم مسئوليت هدايت كار و فعاليت كاركنان و زيردستان بلافصل را بر عهده دارند بنابراين:

سرپرست كيست؟

بنا بر تعريف، سرپرست به كسي اطلاق مي‌گردد كه ديگران را هدايت و اداره مي‌كند و در سازمان برخلاف ساير رده‌هاي مديريتي افراد غيرمدير را اداره مي‌كند. در فرهنگ آمريكايي از سرپرست به عنوان پيشرو نام برده مي‌شود و در متون فارسي سرپرست مترادف، با سرور، بزرگ و رئيس مي‌باشد و سرپرست به معناي مواظبت، رياست و سروري است.

هدايت و رهبري سازماني مهمترين نكته در رهبري نفوذ و اثر گذاري است. اصولا قدرت عبارت است از توانايي اعمال نفوذ بر ديگران و نفوذ عبارت از اعمالي است كه مستقيم يا غير مستقيم باعث تغيير در رفتار يا نظرات ديگران مي شود. رهبري با نفوذ بر ديگران تحقق مي يابد و نفوذ نيز از قدرت سر چشمه مي گيرد. 
فرايندي كه مديريت مي كوشد با ايجاد انگيزه و ارتباطي موثر انجام ساير وظايف خود را در تحقق اهداف سازماني تسهيل و كاركنان را از روي ميل و علاقه به انجام وظايفشان ترغيب كند. بنابراين رهبري جزئي از مديريت است  و اين وظيفه مانند برنامه ريزي، سازماندهي و كنترل نيز از وظايف مدير است. 

طبقه بندي منابع قدرت:
قدرت فردي:1-قدرت مرجعيت 2-قدرت تخصصي
قدرت سازماني :1-قدرت قانوني 2-قدرت پاداش و تنبيه

نظريه هاي هدايت و رهبري:
1-نظريه هاي خصوصيات فردي رهبري
2- نظريه هاي رفتار رهبري
3- نظريه هاي موقعيتي و اقتضايي

-نظريه هاي خصوصيات فردي رهبري:
براساس اين نظريه رهبران ابر مرداني هستند كه به علت ويژگي هايي كه موهبت الهي اند شايسته رهبري شده اند. 
يكي از نويسندگان چها ر خصوصيت عمده را بيان كرده است:
1-هوش 2-بلوغ اجتماعي و وسعت ديد:از جهت عاطفي با ثبات و داراي اعتما به نفس هستند. 
3-انگيزه هاي توفيق طلبي و نيل به هدف 4-انسان گرايي
نويسنده اي ديگر شش خصوصيت را بيان كرده :
1-خصوصيات ظاهري و فيزيكي 2-زمينه هاي فرهنگي مانند تحصيلات و تجربيات 3-هوش 4-شخصيت برو گرا 5-خصوصيات شغلي مانند تلاش و پشتكار و ابداع و ابتكار 6-خصوصيات اجتماعي مانند مراتبات اجتماعي و سياسي
لازم به ذكر است كه فقط هوش و ذكاوت به اثبات رسيده و در مورد ساير خصوصيات اتفاق نظري نيست. 

نظريه هاي رفتار رهبري:
در اين نظريات به جاي توجه به خصوصيات فردي در پي روش ها و شيوه هاي رهبري هستيم. 
1-بر اساس يك طبقه بندي رفتار رهبران به دو نوع انسان گرا و سازمان گرا تقسيم مي شود. رهبران انسان گرا توجه